40 ΧΡΟΝΙΑ HUEY
(ή Οι Αναμνήσεις Μιας Εφηβικής Συμμετοχής)
Γραμμένο από τον Δημήτρη Σαμπάνη
Ξημέρωμα του 1969. Η Αεροπορία Στρατού των Όπλων και των Σωμάτων, ετοιμάζεται να κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα στον τομέα των τακτικών μεταφορών και στη μετέπειτα εξέλιξη της.
Είμαστε στον μήνα Ιανουάριο 1969.
Στο χώρο του 25ου Συνεργείου Επισκευών, στο αεροδρόμιο της Πάχης ο πυρετός έχει ανέβει εδώ και λίγες εβδομάδες. Κιβώτια ξεφορτώνονται από τα φορτηγά με προέλευση τον Πειραιά, που περιέχουν ατράκτους, στροφεία, λοιπά υλικά. Οι συναρμολογήσεις ξεκινούν από το πρωί μαζί με το υπόλοιπο πρόγραμμα της ημέρας και τις λοιπές υποχρεώσεις και συνεχίζονται μέχρι τα μεσάνυχτα.
Τα πρώτα συναρμολογημένα UH-1H που ανήκουν στη ΣΑΣ (Iroquois κατά την Bell, Huey κατά τον Αμερικανικό Στρατό), χωρίς τα ελληνικά call signs και τα εθνόσημα, μόνο με τα μαύρα προειδοποιητικά, σταθμεύουν αρχικά στην πίστα που βρίσκεται μπροστά από την παλιά λέσχη. Ουσιαστικά στον χώρο που είναι μετά την είσοδό του στρατοπέδου ΔΕΛΑΠΟΡΤΑ και ελαφρώς προς τα δεξιά, όπως μπαίνει κάποιος.
Από εκεί εκτελούν τις πρώτες δοκιμές αποδοχής. Γρήγορα τα δέκα (10) πρώτα Huey (ΕΣ601-ΕΣ610) παίρνουν τη θέση τους στις πίστες και στον αέρα του κύκλου του αεροδρομίου. Σε λίγο διάστημα αρχίζουν να οργώνουν τους Ελληνικούς Ουρανούς.
Όλοι βοηθούν όπως μπορούν στο εγχείρημα της ένταξης τους με τα εθνικά μας χρώματα. Ο χρόνος πιέζει και κάθε «βοήθεια» ευπρόσδεκτη. Μου «ανατίθεται» ο σχεδιασμός του Πίνακα Συντήρησης των 10 αυτών Ε/Π, με τις ανάλογες προδιαγραφές. Από το βιβλιοπωλείο στο Μ. Πεύκο που μέναμε, αγοράζω δύο φύλλα χαρτόνι. Χάρακας, μολύβι, γόμα και στρωτά κεφαλαία γράμματα για τα κείμενα και ο πίνακας παίρνει σάρκα και οστά. Φτάνει στο 25ο ΣΕ. Ντύνεται με διαφανές πλαστικό και αναρτάται. Η χαρά μου είναι απερίγραπτη που είμαι και εγώ στο «κόλπο».
Μαθητής της Α’ τάξης του Γυμνασίου Μεγάρων και από το παράθυρο της τάξης μου, που βρίσκεται υψομετρικά αρκετά πιο ψηλά από το Α/Δ, καθημερινά ρίχνω συνέχεια κλεφτές ματιές προς τα ‘κει. Καταγράφω κάθε κίνηση ενώ ο κινητήρας Avco Lycoming T-53-L-13A/B των 1400 hp που κινεί το δίφυλλο στροφείο, με τον πτερυγισμό που δημιουργεί, φουντώνει την φαντασία των νέων εκείνης της εποχής που προσδοκά στην πραγματοποίηση ενός ονείρου, την πτήση με ένα Huey.
To Olive Drab FS34087 είναι το κυρίαρχο χρώμα των Ε/Π Όπως προαναφέραμε οι πρώτες πτήσεις γίνονται χωρίς την μετέπειτα απόδοση των ελληνικών αριθμών κλήσης με πρώτο το ΕΣ601. Έτσι στο Ημερολόγιο Πτήσεων η καταγραφή τους γίνεται με τα τρία τελευταία ψηφία του S/N. Το 235 είναι το πρώτο που δοκιμάζεται και κατόπιν χαρακτηρίζεται σαν ΕΣ603. Χειριστές, ποιοι άλλοι; Αυτοί που είχαν πάει στην Αμερική (USAAVNS) τους προηγούμενους μήνες και έχουν επιστρέψει με την αμερικάνικη πουλάδα στο στήθος. Ονόματα πολλά. Θα μπορούσα να αναφέρω αρκετά, αλλά ίσως αδικήσω κάποιους με το να τους έχω λησμονήσει.
‘Ετσι έχουμε τις τέσσερεις πρώτες πτήσεις που έγιναν τον μήνα Ιανουάριο 1969:
Ημερομηνία |
Αρ. Κλήσης |
Πλήρωμα |
Διάρκεια |
Τύπος πτήσης |
29/1/1969 |
235 |
Honaker – Παπαγεωργίου |
1:00 |
Δοκιμαστική |
30/1/1969 |
235 |
Honaker – Παπαγεωργίου |
0:45 |
Εκπαιδευτική |
31/1/1969 |
235 |
Honaker – Γρύσπος |
1:00 |
Εκπαιδευτική |
31/1/1969 |
235 |
Παπαγεωργίου – Μπούρμπουλας |
1:00 |
Εκπαιδευτική |
(Σημ. Σύμφωνα με προφορική αναφορά του κ. Παπαγεωργίου Ανδρέα).
Απο τα μέχρι στιγμής στοιχεία προερχόμενα απο τα ΑΗΠ των ανωτέρω χειριστών φαίνεται ότι……..
τα Ε/Π 233 (ΕΣ601) και 235 (ΕΣ603) πέταξαν μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου 1969 για εκπαιδευτικούς σκοπούς με τα αμερικανικά call sign, ενώ από την επόμενη μέρα χαρακτηρίζονται ήδη σαν ΕΣ601…κτλ, όπως φαίνεται και στο παρακάτω απόσπασμα του ΑΗΠ, του κ. Γρύσπου.
Η πρώτη νυχτερινή εκπαίδευση γίνεται στις 17 Φεβρουαρίου 1969 :
‘Ενα απο τα πρώτα αεροναυτιλιακά ταξίδια γίνεται στις 4 Μαρτίου 1969 :
Και η πρώτη επιχειρησιακή (ή απο τις πρώτες) κοινή εκπαίδευση με τις Ειδικές Δυνάμεις γίνεται στις 31 Μαρτίου 1969 :
Σε επίπεδο τεχνικής υποστήριξης, το όλο εγχείρημα υποστηρίζεται από δύο τεχνικούς της Bell Helicopters, ένας για το σκάφος και ένας για τους κινητήρες καθώς επίσης και με τους πρώτους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς του Τεχνικού Σώματος που έχουν βγάλει τα αντίστοιχα αμερικάνικα σχολεία. Καμία εμπλοκή ή πρόβλημα δεν παρουσιάστηκε κατά την συναρμολόγηση.
Για την Ιστορία, τα 10 πρώτα Huey με τα αντίστοιχα S/N είναι:
ΑΣ |
US Army |
Bell |
ΑΣ |
US Army |
Bell |
ΕΣ601 |
68-15233 |
10163 |
ΕΣ606 |
68-15414 |
10344 |
ΕΣ602 |
68-15234 |
10164 |
ΕΣ607 |
68-15416 |
10346 |
ΕΣ603 |
68-15235 |
10165 |
ΕΣ608 |
68-15415 |
10345 |
ΕΣ604 |
68-15231 |
10161 |
ΕΣ609 |
68-15417 |
10347 |
ΕΣ605 |
68-15232 |
10162 |
ΕΣ610 |
68-15418 |
10348 |
Στη παρέλαση για την 28η Οκτωβρίου 1969 στην Αθήνα,
η Αεροπορία Στρατού συμμετέχει με 2 τετράδες σε σχήμα «διαμάντι» ή «ρόμβος» η κάθε μία, εγκαινιάζοντας ταυτοχρόνως την πρώτη δημόσια εμφάνιση των Huey. Ο Αθηναϊκός λαός σηκώνει τα κεφάλια ψηλά και καμαρώνει. Θυμάμαι να έχω φωτογραφίσει αυτές τις ιστορικές στιγμές. Δυστυχώς μετά από 40 χρόνια και με μερικές μεταθέσεις της οικογένειας δεν κατάφερα να τις βρω για να τις μοιραστώ μαζί σας.
Τα Huey συνεχίζουν να καταφθάνουν. Δημιουργείται ο 1ος Λόχος Ε/Π. Λίγο αργότερα μετασταθμεύει στο Α/Δ της Ν.Ιωνίας του 24ου ΛΑΣ, όπου δημιουργείται το 1ο ΤΕΑΣ. Αργότερα στο «γειτονικό» Στεφανοβίκι καταφθάνει η ΣΑΣ με τα δικά της Huey.
Θυμάμαι μια πτήση το καλοκαίρι του 1976 με τον αείμνηστο Γιάννη Μπαμπασάκη μέχρι τα Καλά Νερά, και την αγωνία μου να βρω και να φορέσω μια φόρμα στα μέτρα μου για να μπορέσω να «χωθώ» πιο διακριτικά στο Ε/Π και να μη χάσω αυτή την ευκαιρία. Θυμάμαι που καθόμουνα πίσω από τους χειριστές στην αριστερή πλευρά, με την ενδοεπικοινωνία ανοιχτή, τον θόρυβο του κινητήρα με τους κραδασμούς του και την μαγεία της πτήσης να με αγκαλιάζει.
Τα Agusta-Bell 205 ήρθαν να προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα UH-1H.
(σημ.: Για την ακρίβεια ήταν AB-205A-1 σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρία, γιατί το απλό ΑΒ-205Α αντιστοιχούσε στο UH-1D), μαζί με τις δικές τους ιδιαιτερότητες, πιο ευαίσθητα, παραλλαγή «ερήμου» (Brown FS30108, Sand FS33690, Light Gray FS 36622), διαφοροποίηση του κέντρου βάρους .
Συνολικά 77 UH-1H και 43 AB-205 βρέθηκαν στις τάξεις της Ελληνικής Αεροπορίας Στρατού.
Με την έναρξη της λειτουργίας του 307 ΤΣΥΑΥ, μετά τις επιθεωρήσεις IRAN τα Ε/Π βάφονται με την παραλλαγή τύπου «Βιετνάμ» (Tan FS30219, Forest Green FS34079, Light Green FS34102, Light Gray FS36622).
Με την εξέλιξη της έρευνας, η βαφή αντί-IR Helo Drab FS34031 έρχεται να αντικαταστήσει οριστικά ότι προηγούμενο υπήρχε.
Τα Τάγματα πολλαπλασιάζονται όπως και οι διαθέσιμοι χειριστές που παίρνουν από τα πτητικά τους μέσα, τα καταπληκτικά Huey, ότι το καλύτερο, σαν άλλοι προπονητές από τους παίκτες τους. Και πολλοί από σας έχετε πραγματοποιήσει αποστολές, και δη κοινωνικού χαρακτήρα, με δύσκολες συνθήκες, μιας και το Huey δεν έχει τις δυνατότητες που διαθέτουν σήμερα τα σύγχρονα, εξελιγμένα Ε/Π.
40 χρόνια πριν γεννιέται η ραχοκοκαλιά της Αεροπορίας Στρατού. 40 χρόνια μετά τα Huey εξακολουθούν να προσφέρουν.
Πολλά έχουν ακουστεί, αλλά τίποτα δεν θα μειώσει την προσφορά τους.
40 χρόνια μετά, το δέσιμο είναι τέτοιο που θαρρείς μας κοιτούν, μας μιλούν.
Είναι κάτι δικό μας. Έχουν κάτι το επιβλητικό, έχουν το δικό τους χαρακτηριστικό ηχητικό γνώρισμα, είναι μέλος άξιο της οικογενείας της Αεροπορίας Στρατού.
Αν όχι όλοι, οι περισσότεροι με αυτά ανδρωθήκατε.
Τι λέτε;
Καιρός να το γιορτάσουμε…..
….με μια μέρα λοιπόν αφιερωμένη στο θρυλικό μας Ε/Π με τα Α/Δ μας ανοιχτά στο κοινό, με static & flight display show…
Και όταν ο καιρός θα έρθει για να τα αποσύρουμε…..
κάποια από αυτά, γιατί όχι το ΕΣ 601 και ΕΣ 696 ( το πρώτο και το τελευταίο), να τα διαφυλάξουμε σε πλήρη πτητική κατάσταση.
Καλές Πτήσεις στους χειριστές του και ακόμη Καλύτερες Προσγειώσεις σε όλους σας.
Δημήτρης Σαμπάνης
Αθήνα Ιανουάριος 2009
Army Aviator
/ 25 Οκτωβρίου 2012@ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΡΑΝΤΙΔΗΣ
Σε ευχαριστούμε αγαπητέ Παναγιώτη, για τις πληροφορίες σου.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΡΑΝΤΙΔΗΣ
/ 25 Οκτωβρίου 2012ΤΟ Ε/Π UH-1H ME TO E/P AB-205 EXEI TERASTIES DIAFORES KAI AS FENONTAI IDIA 1]EXOYME DIAFORETIKO -10 2]TO KENTPO BAROS EINAI DIAFORETIKO 3]TA KATHISMATA XEIRISTVN KAMOIA SXESH METACY TOUS 3]DIAFOPETIKA BAPOYLKA KAI STI THESH KAI STON XEIRISMO APO OLA TA PARAPANO TO AB-205 EXEI ALLH SYMPEPIFOPA AKOMH KAI STHN AIOPHSH EXEI SYKOMENH MYTH KAI EXEI THN TASH NA FEBGEI LIGO ARISTERA EAN H RYTHMISH THS PLAKAS ALLAGHS BHMATOS DEN EINAI SOSTI
Army Aviator
/ 5 Αυγούστου 2012@ Manolis
Σε ευχαριστούμε για τα κλακευτικά σου λόγια. Περιμένουμε. Καλό καλοκαίρι και σε σένα.
Manolis
/ 4 Αυγούστου 2012Την εχω και θα το κανω. Συγχαρητηρια για το μπλογκ, ειναι πολυ καλο και με πρωτογενεις πληροφοριες – πραγμα σπανιο ακομη και για επαγγελματιες της δημοσιογραφιας. Καλο καλοκαιρι!
Army Aviator
/ 4 Αυγούστου 2012@ Manolis
Αν την έχεις και μπορείς να σκανάρεις το άρθρο, στείλτο μας σε μορφή pdf να κάνουμε ένα συμπλήρωμα στο αφιέρωμα αυτό. Ευχαριστούμε που μας διαβάζεις.
Manolis
/ 3 Αυγούστου 2012Η »Πτηση» Ιουλιου 2012 , στο αρθρο για το 4ο ΤΕΑΣ (Σινουκ) , εχει ξεχωριστη αναφορα στο πρωτο ελληνικο Χιουι, ΕΣ 601, το οποιο πετα ακομη!
Army Aviator
/ 19 Μαρτίου 2010@ ΑΜΑΤΖΟΓΛΟΥ
Ευχαριστούμε και για τα καλά σου λόγια αλλά και γιατί σου δώσαμε την ευκαιρία να ξαναφέρεις τις αναμνήσεις σου στην επιφάνεια.
ΑΜΑΤΖΟΓΛΟΥ
/ 13 Μαρτίου 2010ΠΟΛΛΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ-ΠΟΛΛΕΣ ΑΓΚΑΛΙΕΣ-ΠΟΛΥ ΑΓΑΠΗ,ΓΙΑ ΟΛΛΟΥΣ,ΤΟΥΣ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΥΣ ΠΟΥ ΑΝΔΡΩΘΗΚΑΜΕ ΚΑΙ ΓΙΝΑΜΑΙ ΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΑΛΙΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΟΥΣ..-ΧΑΡΗΚΑ ΠΟΥ ΒΛΕΠΩ,ΠΑΛΙΟΥΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥΣ ΧΕΙΡΙΣΤΕΣ.
Army Aviator
/ 19 Φεβρουαρίου 2009@ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
Αγαπητέ Γιώργο, θα προσπαθήσω να σου απαντήσω στις απορίες σου.
Κάθε κατασκευάστρια εταρεία, δίνει στο Ε/Π ένα όνομα, έτσι και δω, η Bell το ονόμασε Bell – 205 και η Agusta ΑΒ-205 (σημαίνει Α=Agusta κατασκευάστρια εταρεία, Β=Bell η εταρεία που έδωσε την άδεια παραγωγής). H ονομασία UH-1H, είναι δοσμένη στα μοντέλα Bell-205, που κατασκευάστηκαν στη Αμερική, από το ΓΕΕΘΑ της (είναι πάγια τακτική τους και το άνουν πάντα) και που διαφέρουν από τα πολιτικού τύπου Bell-205, ως προς ορισμένες προδιαγραφές. Αυτή η διαφορά, πάντα ισχύει όταν μια στρατιωτική υπηρεσία αγοράζει ένα off the self (έτοιμο από πλευράς έρευνας και πστοποίησης προϊόν), αλλά θέλει επιπλέον ασφάλεια ή/και προστασία. Για παράδειγμα το UH-1H (που στην ουσία πρώτα κατασκευάσθηκε ως τέτοιο και μετά η εταιρεία το παρήγαγε και ως Bell-205), έχει άλλες προδιαγραφές (στρατιωτικές, Mil Standarts) σε ότι αφορά crashworthiness, από ότι έχει το Bell-205 (οι λόγοι προφανείς, άλλες οι ανάγκες του ιδιώτη, άλλες του Στρατού).
Τώρα τα ΑΒ-205, που τα αγοράσαμε από την Ιταλία, δεν διαφέρουν καθόλου από τα UH-1H, διότι εμείς τα παραγγείλαμε, με τις προδιαγραφές τις στρατιωτικές του αμερικάνικου στρατού (τα ίδια έχουν και οι Ιταλοι). Αλλά δεν μπορούσαμε να αγοράσουμε ένα UH-1H από τους Ιταλούς, ούτε αυτοί μπορούσαν να μας το πουλήσουν με αυτό το όνομα. Εκείνο που μπορούσαν να κάνουν και το κάνανε, ήταν να φτιάξουν ένα Ε/Π Bell-205 που να έχει τις στρατιωτικές προδιαγραφές του Ε/Π UH-1H. Βέβαια το ότι τα δύο Ε/Π είναι πανομοιότυπα, αυτό συνάγεται ότι για όλα – ανεξάρτητα της χώρας παραγωγής – εφαρμόζονται οι ίδιες τεχνικές οδηγίες αυτέ του Αμερικανικού Στρατού.
Πιστεύω να σε βοήθησα.
ΥΓ
Το ίδιο ισχύει και για τα ΟΗ-13
ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
/ 18 Φεβρουαρίου 2009ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΝΥΠΩΣΙΑΖΕΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ.ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΩΝ UH-1 AΠΟ ΤΑ ΑΒ 205; ΚΑΙ GΙΑΤΙ ΣΤΗΝ ΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΝΩ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΚΩΔΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ UTILITY HELICOPTER UH-1 ΣΤΗΝ ΑΛΛΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΜΠΑΙΝΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΚΕΥΑΣΤΡΙΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΣ.ΚΑΤΙ ΑΝΑΛΟΓΟ ΣΥΝΒΑΙΝΕ ΚΑΙ ΤΟ BELL 47. ΕΚΕΙΝΑ ΠΟΥ ΑΝΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΣΤΡΑΤΟΥ ΛΕΓΟΝΤΑΝ ΟΗ-13 NOMIZV OBSERVATION HELICOPTER EΕΚΕΙΝΑ ΠΟΥ ΑΝΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΛΕΓΟNTAN BELL47
nick
/ 30 Ιανουαρίου 2009so you never saw either copter in black?
i wonder where IPMS keeps getting this info?
Δ.ΣΑΜΠΑΝΗΣ
/ 29 Ιανουαρίου 2009This is a fresh Helo Drab FS34031 color. Light and other conditions of the shoot gives many «differents interpretations».
nick
/ 29 Ιανουαρίου 2009Question:
Did the Army paint some Hueys black???
the IPMS books says they did, and it also claims
that some of the AB-47G/OH-13H were also in black.
could they be confusing black with the «helo drab» color?
i found this pic, that shows a huey, currently, in what seems black, but may be a very dark helo drab.
http://www.army.gr/drastiriotites/ekdilwseis/displaygallery.php?id=386
Δ. ΣΑΜΠΑΝΗΣ
/ 27 Ιανουαρίου 2009«Ασχετο» που λέει και ο Λαζόπουλος. Στη δεξιά πλευρά της φωτό που δείχνει το ΕΣ603 μπροστά στο 25ο ΣΕ, διακρίνεται το 1/2 του 2ου Beaver (ΕΣ317) με το προστατευτικό κάλυμμα στον κινητήρα. Η φωτό έχει παρθεί την ίδια μέρα που είχα βγάλει το ΕΣ314, και ήθελα τουλάχιστον μια φωτο απο το κάθε πτητικό μέσο. 8 στάσεις μπορούσες να τραβήξεις τότε με φιλμ τύπου «120»….!
Army Aviator
/ 27 Ιανουαρίου 2009Είδες Στέφανε »τρέλα»;
Πραγματικά πολύ ωραίο !
Στεφανος Ατσαλος
/ 27 Ιανουαρίου 2009@ Δημητρη Σαμπανη.
Ε … καλα μιλαμε για «αρρωστια». Εσυ εισαι βαρια. Απο τοσο μικρος μεσα στα «κολπα» ? Μου φαινεται καποια μερα θα γραφουμε για σενα. Θα γραφουμε για τον πιτσιρικο που σβουριζε μεσα στην πιστα και στα υποστεγα και …..αποθανατιζε γεγονοτα και καταστασεις…..
Πολυ ωραιο το αφιερωμα Δημητρη, και εγινε και στον σωστο χρονο.
Κανετε κατι ρε λεβεντες να σωσουμε ενα.
Ας το τιμησουμε οπως μας τιμησε και αυτο.