ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΦΛΑΜΟΥΛΙΟΥ ΤΡΙΚΑΛΩΝ

Συντεταγμένες: 39° 31.23′ N    021° 45.49′ Ε (κατ’ εκτίμηση από τους χάρτες της Google).

Κωδικός ICAO: Δεν είχε εκχωρηθεί.

 Έτος ίδρυσης: Δεν είναι γνωστό πότε για πρώτη φορά οργανώθηκε ο πρόχειρός διάδρομος Φλαμουλίου. Ως ποιο πιθανή ημερομηνία πρέπει να πάρουμε το έτος 1956, έτος που στις αρχές του, τον Φεβρουάριο, συγκροτήθηκε εκεί η 197 Μ.ΕΠΑΡ

Διάδρομος  Προσγειώσεων: 045-225 (κατ’ εκτίμηση από τους χάρτες της Google).
Διαστάσεις: 200 x 20 m (κατ’ εκτίμηση από τους χάρτες της Google).
Επικάλυψη: χωμάτινος.

Εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο. Δεν υφίσταται σήμερα. Τα στοιχεία μήκους διάδρομου αφορούν την περίοδο λειτουργίας του.

Field elevation: Άγνωστο.

Πολιτική Χρήση

Δεν υπήρξε

Στρατιωτική χρήση

Ιστορία

1956-1960: Το αεροδρόμιο υπό την δικαιοδοσία του ΓΕΣ. Εδρεύει εκεί η 197 Μ.ΕΠΑΡ.

1960: Με την διάλυση της 197 Μ.ΕΠΑΡ, το αεροδρόμιο παύει να λειτουργεί χρησιμοποιούμενο ως πρόχειρος διάδρομος, από άλλες Μ.ΕΠΑΡ, κυρίως την 190 200 του Βόλου.

 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ:  To αεροδρόμιο μετατράπηκε σε Στρατόπεδο, (Στρατόπεδο Αντισυνταγματάρχη ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΙΣΚΟΥ), τουλάχιστον μέχρι το 1990, έδρα κάποιας Μονάδας Εφοδιασμού-Μεταφορών και αργότερα εγκαταλείφθηκε.

Ευτυχώς ακόμα (2011), βρίσκεται εκεί κοντά ο Μετεωρολογικός σταθμός της Πολεμικής Αεροπορίας, που φαίνεται στην παραπάνω φωτογραφία και οι εκτάσεις του δεν έχουν καταπατηθεί.

Αλλά πριν συνεχίσουμε λέω να κάνουμε μία γεωγραφική προσέγγιση του χώρου του παλαιού Α/Δ Φλαμουλίου.

Αν κάποιος ακολουθήσει τον επαρχιακό δρόμο από Καρδίτσα προς Τρίκαλα και μόλις συναντήσει τον περιφερειακό των Τρικάλων κάνει αριστερά, μετά από λίγο θα βρει το χωριό Φλαμούλι στο νοτιοδυτικό άκρο του οποίου  βρίσκεται το παλιό αεροδρόμιο του Φλαμουλίου. Στη παραπάνω φωτογραφία ο χώρος σημειώνεται με το Α.

Εδώ φαίνεται σε μεγέθυνση και με μπλε σημάδι όλος ο χώρος του παλιού αεροδρομίου όπως μας τον δίνει η μεγέθυνση της Google.

Για το πώς το αεροδρόμιο είναι σήμερα, ο δαιμόνιος Δ. Σαμπάνης ‘’αγγάρεψε’’ έναν άλλον δαιμόνιο φίλο, τον  Δημήτρη Μπουντούρη και να τι βγάλαμε….

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την περιήγηση μας.

Φαίνεται ότι στους μετέπειτα χρόνους, από τότε που σταμάτησε να χρησιμοποιείται ο χώρος ως Αεροδρόμιο, εκεί εγκαταστάθηκαν άλλες στρατιωτικές Μονάδες.

Μάλιστα σύμφωνα με την μαρτυρία του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΖΕΡΒΑΣ που μπορούμε να την δούμε και εδώ:

Το 1992 υπηρετούσα εκεί ως Δόκιμος Αξιωματικός. Δεν λειτουργούσε ως αεροδρόμιο βέβαια, αλλά ως αποθήκες στρατιωτικών εφοδίων του ΣΕΜ και του ΣΥΠ . Την ίδια χρονιά άρχισε και η διάλυσή του, μαζί με δεκάδες άλλα στρατόπεδα και αποθήκες υποστηρίξεως ανά την Ελλάδα. Διοικητικά ανήκε στην 870 ΑΤΧ της 7η ΤΑΞΥΠ . Σήμερα καμία από αυτές τις μονάδες δεν είναι σε ενεργεία.

Σε αυτές τις φωτογραφίες φαίνεται η κεντρική πύλη του Αεροδρομίου Φλαμουλίου, μετέπειτα Στρατόπεδο Αντισυνταγματάρχη ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΙΣΚΟΥ.

Η πάνω φωτογραφία είναι τραβηγμένη από μέσα από το Α/Δ και η κάτω από έξω από αυτό.

Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στο κτίριο που φαίνεται στο βάθος, της δεύτερης φωτογραφίας.

Είναι ο Πύργος Ελέγχου του Αεροδρομίου Φλαμουλίου Τρικάλων.

Εδώ φαίνεται από μια άλλη γωνία, όπως σώζεται σήμερα.

Ο πλούτος που μας άφησε  – θα το ξαναπώ – ο ‘’άρρωστος’’ με την τάξη και αρχειοθέτηση, Ταξίαρχος ε.α Μπαμπασάκης Ιωάννης, που ένας Θεός ξέρει πόσες φορές θα ανατρέξουμε στο φωτογραφικό του υλικό….

Ο Πύργος Ελέγχου του Αεροδρομίου Φλαμουλίου Τρικάλων όπως ήταν το 1959, φαίνεται σε αυτή τη φωτογραφία!!!!!!!!

Και για να συνεχίσουμε την γεωγραφική μας ξενάγηση, στη παραπάνω φωτογραφία, η Αγγελική Μπαμπασάκη σύζυγος του Ταξίαρχου ε.α. Γιάννη Μπαμπασάκη μαζί με την Ελένη Μπαμπασάκη, μητέρα του Ταξίαρχου πάνω στον Πύργο Ελέγχου, και πίσω της τους ο όρχος οχημάτων της 197 Μ.ΕΠΑΡ.

Και ο χώρος όπως είναι σήμερα.

Εδώ πάλι από το αρχείο του Μπαμπασάκη, μπροστά στο 478 L-21B. Στο βάθος φαίνεται ένα Jeep σε ράμπα…

Και τα σημερινά της απομεινάρια…..

Αλλά για να μην το κουράζουμε σας έχουμε μία πλήρη κατάταξη των κτηρίων μέσα στο χώρο του Στρατοπέδου-Αεροδρομίου.

Εδώ λίγο χρειάζεται να παρακολουθούμε την παραπάνω εικόνα μαζί με τις φωτογραφίες που θα ακολουθήσουν.

Μπαίνοντας λοιπόν από την κεντρική πύλη, στο δεξιό μας χέρι

βρίσκουμε το κτίριο αυτό, προφανώς τα γραφεία της 197 Μ.ΕΠΑΡ.

Στο αριστερό μας, φαίνονται

Υπολείμματα υποστέγου.

Συνεχίζοντας συναντάμε τον διάδρομο αποπροσγειώσεων.

Είναι αυτός που σημειώνεται με Α και Β.

Η κατεύθυνση προς Α, έχει ΒΑ φορά, μάλλον 045 και μπορούμε να την δούμε στη παρακάτω φωτογραφία στη σημερινή της κατάσταση:

Ενώ η  κατεύθυνση προς Β, έχει ΝΔ φορά, μάλλον 225 και μπορούμε να την δούμε στη παρακάτω φωτογραφία στη σημερινή της κατάσταση:

Προχωρώντας τώρα προς ΝΔ, πάνω στον διάδρομο,

στα δεξιά μας βλέπουμε υπολείμματα είτε κτιρίων είτε υποστέγων, όπως φαίνονται στις παραπάνω φωτογραφίες.

Μέχρις ότου φθάσουμε στο άκρο του διαδρόμου, προς τα ΝΔ.

Ένας διάδρομος προσγειώσεως αλλά και ένα αεροδρόμιο που την εποχή που λειτουργούσε, είχε αρκετά σοβαρό λόγο ύπαρξης.

Για να μπαίνουμε σιγά-σιγά στα της τότε οργανώσεως, των πρωτοπόρων αυτού που είμαστε σήμερα, θα σας παραπέμψω σε ότι μας είπε – είπε δηλαδή στον Δημήτρη – στην συνέντευξη που μας έδωσε πίσω στις 30 Ιουνίου 2009, ο Στρατηγός Παναγιωτάκης Ελευθέριος στις αναμνήσεις του στη σελίδα ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΧΗ ΜΕΓΑΡΩΝ ΣΤΟ ΒΟΛΟ ΜΕΣΩ ΛΑΡΙΣΑΣ.

Μπορούμε να διαβάσουμε μία ερώτηση του Δημήτρη:

Κοντά σας υπήρχε και η 197 ΜΕΠΑΡ στο Φλαμούλι Τρικάλων.

Η Μοίρα αυτή άργησε να γίνει. Επί της εποχής μου είχαμε ένα μικρό χωραφάκι. Είχαμε φτιάξει ένα χωραφάκι. Τίποτα δεν του είχαμε κάνει, με το χόρτο έμοιαζε σαν βαμβάκι. Μόνο που το κουρεύαμε με τα πρόβατα που έβοσκαν εκεί. Εμείς κάναμε επιθεωρήσεις που και που, μήπως βάλει κάποιος κάποιο αντικείμενο, τίποτα πέτρες, κοτρόνες που να κρύβονται μέσα στο χόρτο, και πάθουμε καμιά ζημιά. Πηγαίναμε εκπαιδευτικά και κάναμε εκεί πέρα προσγειώσεις, απογειώσεις και τη διαδρομή από το Βόλο μέχρι τα Τρίκαλα.

Επίσης αρκετό φωτογραφικό υλικό για το Αεροδρόμιο Φλαμουλίου, είχαμε δώσει και στο αφιέρωμα που κάναμε για τον Ταξίαρχος ε.α (ΠΒ) Ιωάννης Μπαμπασάκης (σελ. 4η) και μάλιστα σε αυτήν που μας μιλούσε για την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ Ε.ΠΑΡ.

Αν πάμε πάλι πίσω σε ότι έχουμε δημοσιεύσει, στο σημείωμα ΤΑ Ε.ΠΑΡ ΤΟΥ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ (ΟΡΓΑΝΩΣΗ), μπορούμε να δούμε το πώς ήταν εκείνη την εποχή η οργάνωση των Μονάδων της Α.Σ που τότε βέβαια λεγόταν ΕΠΑΡ.

«(σ.σ Γραμμένο στα 1956, τον Φεβρουάριο και δημοσιευμένο στο περιοδικό Η ΗΧΩ ΤΟΥ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ, έτος Α’ τεύχος 2, Αθήναι εκ του Στρατιωτικού τυπογραφείου).

Αι μονάδαι Ε.ΠΑΡ είναι Μονάδαι του Σ.Ξ και συγκεκριμένως του ΠΒ, αποτελούμεναι εξ’ ολοκλήρου εκ προσωπικού (Αξκών και οπλιτών) και υλικού εκ του όπλου του Πυροβολικού. Εις τινας περιπτώσεις διατίθενται Τεχνικοί Αξιωματικοί της Αεροπορίας εις τας Μονάδας Ε.ΠΑΡ, εις ους ανατίθενται τα καθήκοντα του Αερομηχανικού”.

Η διάθρωση των Ε.ΠΑΡ του Πυροβολικού είναι η εξής:

………..

Σε κάθε Σ. Στρατού :

Από μία Μονάδα Ε.ΠΑΡ, σε κάθε ένα Σ.Σ για την ειρηνική περίοδο.

Για να δούμε τώρα και τη διάταξη των Μ.ΕΠΑΡ, σύμφωνα με ένα σκαρίφημα που μας έκανε ο Δημήτρης Σαμπάνης:

Στην παραπάνω εικόνα φαίνονται οι 4 Μ.ΕΠΑΡ και οι θέσεις εγκατάστασής τους. Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνονται πλήρως από την εξονυχιστική έρευνα και έλεγχο που έκανε ο Δ. Σαμπάνης στα αρχεία της ΔΙΣ, από το παρακάτω έγγραφο της ΔΑΣ του Αρχηγείου Στρατού με ημερομηνία 4-11-1970:

Διαβάζοντας την 7 σελίδα (η παρακάτω φωτό), το εγγράφου, μπορούμε να συμπεράνουμε αβίαστα ότι οι Μ.ΕΠΑΡ, συγκροτήθηκαν το 1956 από την συγχώνευση των Σμηνών ΕΠΑΡ για τα οποία όποιος θέλει μπορεί να μάθει εδώ.

Συνεχίζοντας στην όγδοη σελίδα μπορούμε να δούμε και τις ονομασίες, και τις θέσεις αλλά και του Μείζονες Σχηματισμούς που κάθε Μ.ΕΠΑΡ, υποστήριζε.

Έχουμε λοιπόν την 197 Μοίρα ΕΠΑΡ, να συγκροτείται:

στις 29/2/1956 (ΑΠ 4148/13/118252/29-2-56/Α3/ΓΕΣ) και να έχει Διοικητική υπαγωγή στο Α΄Σ Σ.

Ζει και λειτουργεί ως 197 Μ.ΕΠΑΡ μέχρι και το 1960

όπου μετονομάσθηκε σε 21ον Λόχον Αεροπορίας Στρατού (ΑΠ 032.3/60/22131/22-10-60/5ον ΕΓ/ΓΕΣ) και κάπου στην δεκαετία του 1970 μετεγκαταστάθηκε στο Αεροδρόμιο της ΚΟΖΑΝΗΣ έδρα του Α΄ΣΣ στο οποίο και συνέχιζε να υπάγεται και να υποστηρίζει.

Μέρος του εξοπλισμού του και μέρος του στελεχιακού δυναμικού του, τροφοδότησε και τον 8^ο ΛΑΣ (Ιωάννινα) που συγκροτήθηκε την ίδια περίοδο.

Απο το απόσπασμα των υπηρεσιών του Ταξιάρχου ε. α Μπαμπασάκη φαίνεται οτι υπηρέτησε στην 197 Μ.ΕΠΑΡ απο 27.7.1959 μέχρι 26.11.1960, ενώ απο 27.11.1960 μεχρι 6.3.1961 υπηρετεί στον 8^ο ΛΑΣ.

Θα κλείσουμε το αφιέρωμα αυτό στις δραστηριότητες του Α/Δ ΦΛΑΜΟΥΛΙΟΥ, με κάποιες φωτογραφίες.

Στην παραπάνω φωτογραφία, από το αρχείο του κ. Μπαμπάσακη, ένα στιγμιότυπο από αγιασμό του Α/Δ Φλαμουλίου. Παρατηρείστε την πίστα από PSP.

Στην ίδια πίστα με μερικούς συναδέλφους του.

Πάλι από το αρχείο του Ταξίαρχου Μπαμπάσακη,φαίνονται τα αεροσκάφη L-21 B του 1^ου Σμήνους της 197 Μ.ΕΠΑΡ. Αν μεγενθύνετε τη φωτογραφία το αεροσκάφος που είναι σε πρώτο πλάνο είναι το 601,

με το οποίο στη παραπάνω φωτογραφία (βλέπε αριθμό στο αριστερό φτερό), υπερίπταται των Τρικάλων (βλέπε στη ΣΜΥ στο κέντρο της φωτογραφίας).

Εδώ μετά και από το τεκμηριωμένο σχόλιο του φίλου αναγνώστη μας Νικ, διαγράψαμε ένα λάθος. Όντως η παραπάνω φωτό, δεν είναι από τα Τρίκαλα, αλλά από την Τρίπολη.

Ο αγαπητός Νικ μας ξεναγεί στην τότε Τρίπολη:

Θα προσπαθήσω να σας δώσω τα «φώτα» μου διότι μ’ αρέσει η εξαιρετική δουλειά σας! Φυσικό ήταν να σας μπερδέψουν οι λόφοι αφού και η Τρίπολη έχει δυο λόφους στα δυτικά της όπως έχουν και τα Τρίκαλα στα βόρειά τους… Παρακάτω, στα links μου παραθέτω με νούμερα κάποια σημαντικά κτίρια της Τρίπολης:

Στο νούμερο 1 είναι το πρώτο γυμνάσιο Τριπόλεως, στο 2 το Παναρκαδικό νοσοκομείο, στο 3 το 2ο τάγμα Τριπόλεως και στο νούμερο 4 είναι τα παλιά κτίρια της κάτω αγορας, που κατεδαφίστηκαν πρόσφατα (πέρυσι-πρόπερσι) διότι είχαν αμιαντοσκεπές! Εξάλλου, στον έναν λόφο, δεν υπάρχει το κάστρο των Τρικάλων όπως και θα ‘πρεπε…Τα παλιά Τρίκαλα τα ξέρω «τυφλά» και ούτε ένα κτίριο δε θυμίζει κάτι από Τρίκαλα.

Αξίζει εδώ να δούμε και τον ρόλο και τις αποστολές των Μ.ΕΠΑΡ.

Στην ειρήνη όπως είπαμε και πιο πάνω, αυτές και συγκεκριμένα η 197 Μ.ΕΠΑΡ που μιλάμε, ανήκε στο Α’ ΣΣ.

Στον πόλεμο – όπως μαθαίνουμε από το σημείωμά μας ΤΑ Ε.ΠΑΡ ΤΟΥ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ (ΟΡΓΑΝΩΣΗ) – όμως διέθετε :

«Από ένα Σμήνος σε κάθε Διοίκηση ΠΒ/ΣΣ και Ο.Π.Μ»

…με τον Μηχ. ΓΟΥΝΑΡΙΔΗΝ .. σημειώνει ο Ταξίαρχος Μπαμπασάκης, φωτογραφημένος μπροστά στο 478 L-21 B

Με το οποίο φωτογραφίζεται εν πτήση σε σχηματισμό, μάλλον κάπου στην τοπική περιοχή πτήσεων.

Με τη σύζυγό του, την Μητέρα του και τον Πατέρα του

Μετά τη φωτογραφική μας περιήγηση καλό είναι για να μείνουν καταγεγραμμένα τα στοιχεία που ερεύνησε ο Δ. Σαμπάνης και τα παραθέτουμε:

Από το ΑΗΠ του Ταξίαρχου ε.α Μπαμπασάκη καταγράφουμε τα κάτωθι πτητικά μέσα που πέταξαν με την 197 Μ.ΕΠΑΡ (όλα Piper L-21B) :

342, 433, 435, 478, 479, 496, 598, 601, 602, 608, 647, 864, 867 και 869, συνολικά 14 αεροσκάφη.

Υπολογίζουμε έτσι και βάσει της φωτογραφίας του 1^ου Σμήνους, που ήδη έχουμε αναρτήσει, ότι η Μονάδα διέθετε τέσσερα (4) Σμήνη.

Πρέπει να συνυπολογισθεί στα 14 ανωτέρω Α/Φ και το Α/Φ του Λοχαγού Πυροβολικού Τριαντάφυλλου Νικολάου (4^η Εκπαιδευτική Σειρά – 01.8.1953) που εφονεύθη την 16.9.1959 (ανήκε στην 197 Μ.ΕΠΑΡ) και ενδεχομένως ένα ακόμη Α/Φ με το οποίο ο Ταξίαρχος δεν είχε πετάξει. Σύνολο 16.

Απο τα ανωτέρω Α/Φ, τα 864 και 869 τα βρίσκουμε (πάντα μέσα από το ΑΗΠ του Ταξίαρχου) στον 8^ο ΛΑΣ στα Ιωάννινα.

Ειδικά για το ατύχημα, αντιγράφω από τα επίσημα στοιχεία της ΔΙΣ:

1. 16-9-59 : L-21B (xxx) της 197 ΜΕΠΑΡ. Θανατηφόρον ατύχημα χειριστού Λοχαγού Τριαντάφυλλου. (Σημ.Σαμπάνη: άπο την αναφορά του πατέρα μου, είχαν τοποθετηθεί πώματα δεξαμενών καυσίμου χωρίς τρύπα εξισσορόπισης ατμοσφαιρικής πίεσης, κάποια στιγμή σταμάτησε η τροφοδοσία σε καύσιμο και ευρισκόμενος σε σχετικά χαμηλό ύψος δεν κατάφερε να επιτύχει στην αναγκαστική που επιχείρησε).

ΥΓ

Ευχαριστούμε τον Δ. Σαμπάνη  και τον  Δημήτρη Μπουντούρη με τους φίλους του, χωρίς τη βοήθεια των οποίων όσα βρήκαμε και γράφουμε δεν θα ήταν δυνατόν να γραφούν.